Οι μεγάλοι σεισμοί, όπως αυτός που χτύπησε πρόσφατα την Ιαπωνία, μπορούν
να πυροδοτήσουν άλλους ισχυρούς σεισμούς σε απόσταση μέχρι 1.000
χιλιόμετρα, όχι όμως και στην άλλη άκρη της Γης. Το καθησυχαστικό
συμπέρασμα προκύπτει από την ανάλυση δεδομένων για δεκάδες χιλιάδες
δονήσεις τις τελευταίες δεκαετίες.
«Έπειτα από έναν κύριο σεισμό, ο κίνδυνος άλλων μεγάλων σεισμών αυξάνεται σε τοπικό επίπεδο, όχι όμως σε παγκόσμιο» καταλήγει η δημοσίευση στο περιοδικό Nature Geoscience.
Η ομάδα του Τομ Πάρσονς, σεισμολόγου στην αμερικανική γεωλογική υπηρεσία (USGS), εξέτασε δεδομένα από σεισμογράφους σε όλο τον κόσμο για μια περίοδο 30 ετών, μέχρι το 2009. Στο διάστημα αυτό καταγράφηκαν 205 μεγάλοι σεισμοί, έντασης τουλάχιστον 7 βαθμών, καθώς και 25.222 σεισμοί μέτριας έντασης, 5 έως 7 βαθμών.
Οι ερευνητές εξέτασαν το κατά πόσο οι ισχυροί σεισμοί συνδέονταν με άλλους μεγάλους ή μέτριους σεισμούς σε διάστημα 24 ωρών μετά την εκδήλωσή τους.
Η ανάλυση έδειξε αύξηση των μέτριων σεισμών, όχι όμως σε απόσταση άνω των 1.000 χιλιομέτρων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μάλιστα, το φαινόμενο ντόμινο περιοριζόταν σε αποστάσεις μικρότερες των 600 χιλιομέτρων, και συνήθως αφορούσε διαφορετικά σημεία του ίδιου σεισμικού ρήγματος.
Ενδείξεις για φαινόμενα ντόμινο που καλύπτουν αποστάσεις χιλιάδων χιλιομέτρων δεν βρέθηκαν στο αρχείο των μετρήσεων.
Εξάλλου, ένα τέτοιο φαινόμενο θα είχε ήδη γίνει αντιληπτό, επισήμανε ο Πάρσονς: Κάθε χρόνο συμβαίνουν στον κόσμο μόνο επτά σεισμοί έντασης άνω των 7 βαθμών, κατά μέσο όρο, οπότε θα ήταν εύκολο για τους σεισμολόγους να αντιληφθούν την ενδεχόμενη σχέση τους.
Τα αποτελέσματα της μελέτης βρίσκουν εξάλλου σύμφωνους τους περισσότερους ειδικούς, επισήμανε ο Κλάους Τζέικομπ του Πανεπιστημίου Κολούμπια, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα. «Είναι θετικό που αυτό επιβεβαιώνεται με μια ενδελεχή μελέτη» σχολίασε για τα συμπεράσματα του Πάρσονς.
Το φαινόμενο ντόμινο ήταν το θέμα και μιας άλλης έρευνας που είχε δημοσιεύσει ο Πάρσονς το 2009. Στη μελέτη εκείνη εκτιμούσε ότι ο σεισμός που προκάλεσε το τσουνάμι της Σουμάτρας το 2004 είχε επηρεάσει το ρήγμα του Αγίου Ανδρέα στην Καλιφόρνια, σε απόσταση 8.000 χιλιομέτρων. Η δημοσίευση έκανε τότε λόγο για αύξηση του κινδύνου μικρών σεισμών, όχι όμως και μεγάλων δονήσεων.
Σύμφωνα με τον ίδιο τον ερευνητή, η νέα μελέτη δεν διαψεύδει την προηγούμενη, αλλά απλώς την συμπληρώνει.
Ο Πάρσονς διαβεβαιώνει επίσης ότι ο σεισμός των 9 βαθμών που κατέστρεψε τη βορειοανατολική Ιαπωνία δεν έδωσε καμία ένδειξη για φαινόμενο ντόμινο σε μεγάλες αποστάσεις -ο σεισμός των επτά βαθμών που χτύπησε την Ταϊλάνδη μερικές μέρες αργότερα δεν ήταν παρά σύμπτωση, εκτιμά ο ερευνητής.
Η τρομακτική φυσική καταστροφή στην Ιαπωνία «βρίσκεται σε συμφωνία με ό,τι είχαμε δει και παλαιότερα» αναφέρει.
«Έπειτα από έναν κύριο σεισμό, ο κίνδυνος άλλων μεγάλων σεισμών αυξάνεται σε τοπικό επίπεδο, όχι όμως σε παγκόσμιο» καταλήγει η δημοσίευση στο περιοδικό Nature Geoscience.
Η ομάδα του Τομ Πάρσονς, σεισμολόγου στην αμερικανική γεωλογική υπηρεσία (USGS), εξέτασε δεδομένα από σεισμογράφους σε όλο τον κόσμο για μια περίοδο 30 ετών, μέχρι το 2009. Στο διάστημα αυτό καταγράφηκαν 205 μεγάλοι σεισμοί, έντασης τουλάχιστον 7 βαθμών, καθώς και 25.222 σεισμοί μέτριας έντασης, 5 έως 7 βαθμών.
Οι ερευνητές εξέτασαν το κατά πόσο οι ισχυροί σεισμοί συνδέονταν με άλλους μεγάλους ή μέτριους σεισμούς σε διάστημα 24 ωρών μετά την εκδήλωσή τους.
Η ανάλυση έδειξε αύξηση των μέτριων σεισμών, όχι όμως σε απόσταση άνω των 1.000 χιλιομέτρων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μάλιστα, το φαινόμενο ντόμινο περιοριζόταν σε αποστάσεις μικρότερες των 600 χιλιομέτρων, και συνήθως αφορούσε διαφορετικά σημεία του ίδιου σεισμικού ρήγματος.
Ενδείξεις για φαινόμενα ντόμινο που καλύπτουν αποστάσεις χιλιάδων χιλιομέτρων δεν βρέθηκαν στο αρχείο των μετρήσεων.
Εξάλλου, ένα τέτοιο φαινόμενο θα είχε ήδη γίνει αντιληπτό, επισήμανε ο Πάρσονς: Κάθε χρόνο συμβαίνουν στον κόσμο μόνο επτά σεισμοί έντασης άνω των 7 βαθμών, κατά μέσο όρο, οπότε θα ήταν εύκολο για τους σεισμολόγους να αντιληφθούν την ενδεχόμενη σχέση τους.
Τα αποτελέσματα της μελέτης βρίσκουν εξάλλου σύμφωνους τους περισσότερους ειδικούς, επισήμανε ο Κλάους Τζέικομπ του Πανεπιστημίου Κολούμπια, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα. «Είναι θετικό που αυτό επιβεβαιώνεται με μια ενδελεχή μελέτη» σχολίασε για τα συμπεράσματα του Πάρσονς.
Το φαινόμενο ντόμινο ήταν το θέμα και μιας άλλης έρευνας που είχε δημοσιεύσει ο Πάρσονς το 2009. Στη μελέτη εκείνη εκτιμούσε ότι ο σεισμός που προκάλεσε το τσουνάμι της Σουμάτρας το 2004 είχε επηρεάσει το ρήγμα του Αγίου Ανδρέα στην Καλιφόρνια, σε απόσταση 8.000 χιλιομέτρων. Η δημοσίευση έκανε τότε λόγο για αύξηση του κινδύνου μικρών σεισμών, όχι όμως και μεγάλων δονήσεων.
Σύμφωνα με τον ίδιο τον ερευνητή, η νέα μελέτη δεν διαψεύδει την προηγούμενη, αλλά απλώς την συμπληρώνει.
Ο Πάρσονς διαβεβαιώνει επίσης ότι ο σεισμός των 9 βαθμών που κατέστρεψε τη βορειοανατολική Ιαπωνία δεν έδωσε καμία ένδειξη για φαινόμενο ντόμινο σε μεγάλες αποστάσεις -ο σεισμός των επτά βαθμών που χτύπησε την Ταϊλάνδη μερικές μέρες αργότερα δεν ήταν παρά σύμπτωση, εκτιμά ο ερευνητής.
Η τρομακτική φυσική καταστροφή στην Ιαπωνία «βρίσκεται σε συμφωνία με ό,τι είχαμε δει και παλαιότερα» αναφέρει.
