Το σπίτι του στο Κουκάκι ήταν πάντα ανοιχτό στις παρέες. Συχνά µαζεύονταν εκεί φοιτητές και απόφοιτοι του Παντείου, µεταπτυχιακοί, φίλοι και, πάντα, ωραίες γυναίκες...
Οι
συζητήσεις συνήθως ήταν ζωηρές. Από τον Χοµπς και τον Λεβιάθανή από
τον Τόµας Κουν και την επιστηµολογία, η κουβέντα µπορούσε εύκολα να
έρθει στον Χάιντεγκερ, την αποδόµηση, την παγκοσµιοποίηση κι από εκεί,
ακόµα πιο εύκολα, να εξελιχθεί σε καβγά για τα τρέχοντα: τον ρόλο της
Εκκλησίας, τις αγκυλώσεις της ελληνικής Αριστεράς, τον εθνικισµό… Οι
επισκέπτες είχαν άποψη καιτρόπους να την υπερασπίζονται, ο οικοδεσπότης
ήταν ζωηρός και του άρεσαν οι ιδεολογικοί καβγάδες. Ιδέες, πολιτική,
καλό κρασί είναι το τρίπτυχο που θα µπορούσε να ορίζει ένα είδος
µποέµικης ζωής.
Κι ο Αιµίλιος Μεταξόπουλος, αυτός ήταν ο οικοδεσπότης, ήταν µποέµ – ήθελε να είναι µέσα σ’ όλα και να περνά καλά. Στοµεταξύ, όµως, ήταν κι ένας από τους γρήγορα ανερχόµενους πανεπιστηµιακούς. Παρεµβατικός, µοντέρνος, κάποιες περιόδους διεκδίκησε και τον µεταµοντερνισµό. Φιλελεύθερος κι αριστερός ταυτόχρονα. Ο Αιµίλιος Μεταξόπουλος ήταν γιος ενός σπουδαίου δικηγόρου της Αθήνας. Η οικονοµική άνεση της οικογένειας τον προίκισε µε καλές σπουδές.
Είχε γεννηθεί το 1955 και σπούδασε πολιτικές επιστήµες, φιλοσοφία και φιλοσοφία των επιστηµών στη Φλωρεντία και, στη συνέχεια,στο Παρίσι, στο Πανεπιστήµιο της Σορβόννης. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, άρχισε αµέσως πανεπιστηµιακή καριέρα. ∆ίδαξεστο Πανεπιστήµιο Πειραιώς αλλά σύντοµαβρέθηκε στοΠάντειο, όπου είχε εντυπωσιακή ανέλιξη: διετέλεσεδύο φορές αντιπρύτανης και έγινε πρύτανης το 1995, στα 40 του.
Ο... γεφυροποιός
Στο µεταξύ, δηµοσίευε συνεχώς. Τα επιστηµονικά βιβλία του ήταν, συνήθως, ογκώδη, µε τίτλους δυσπρόσιτους, όχι µόνο στο πλατύ κοινό. Σύµβαση και αλήθεια: περιπέτειες της σύγχρονης επιστηµολογίας (1988), Λεβιάθαν: Η ύλη, µορφή και εξουσία µιας εκκλησιαστικής και λαϊκής πολιτικής κοινότητας (1989),Πολιτικός σκεπτικισµός:ο µύθος του θεµελίου (1991), Αυτοσυντήρηση, πόλεµος, πολιτική. Οψεις τουµετανεωτερικού κόσµου υπό το φως της θεωρίας της κοσµοκατασκευής (2005).
Στα πιο επικαιρικά του κείµενα,προσπαθούσε να συνδέσει τα ασύνδετα,όχι πάντα µε επιτυχία: από τον µεταµοντέρνο Μποντριγιάρώς τον Παναγιώτη Κονδύλη υπάρχουν νοηµατικά χάσµατα που δύσκολα γεφυρώνονται. Οµοια χάσµατα χωρίζουν τη Μαντόνα από τον µακαρίτη πια αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο ή τον πορτιέρη του κλαµπ µε τον τραπεζίτη.
Παρασυρόταν από τον οίστρο του
Αλλά ο Αιµίλιος Μεταξόπουλος παρασυρόταν συχνά από τον οίστρο του. Κι όταν έγραφε κι όταν µιλούσε, οι άσπονδοι φίλοιτου έλεγαν ότι υπέπιπτε στο αµάρτηµα του ναρκισσισµού. Αλλά όταν επέκρινε, π. χ., τα «χαρίεντα και γλυκανάλατα µαυσωλεία ιδεών και αισθηµάτων», γινόταν ακόµα πιο αγαπητός από τους φοιτητές του και απόκοµµάτι της «διανόησης - του - περίπου» που τον περιστοίχιζε. Κι έτσι, άρχισε να γίνεται απρόσεκτος.
Η ουσία είναι ότι στο Πάντειο πολλά συµβάντα έπληξαν το κύρος της σχολής. Μερικά από αυτά είχαν να κάνουν µε βίαια επεισόδια – καταστροφές υλικοτεχνικών υποδοµών από οµάδες που αυτοαποκαλούνταν αναρχικές µέχρι τον ξυλοδαρµότού επίσης µακαρίτη σήµερα Ονούφριου Φαρµακίδη, ο οποίος ως πρύτανης επιχείρησε να διερευνήσει οικονοµικά σκάνδαλα. Από όσα τροµερά είχαν καταγγελθεί, πάντως, το σοβαρότερο, που έφτασε στη ∆ικαιοσύνη ήταν το σκάνδαλο κατάχρησης 2,7 δισ. δραχµών (γύρω στα 8 εκατοµµύρια ευρώ). Κάποια από τα χρήµατα αυτά έγιναν πολυτελή είδη υγιεινής, κάποια άλλα οικοδοµικά υλικά, µέρος του ποσού ξοδεύτηκε για την αγορά µιας κόκκινης Φεράρι.
Ο Αιµίλιος Μεταξόπουλος βρέθηκεανάµεσα σε εκείνους πουπαραπέµφθηκαν και σε αυτούς που πρωτοδικώς καταδικάστηκαν. Ξαφνικά, από τη µια στιγµή στην άλλη, η αίγλη του καθηγητή εξανεµίστηκε.
Οι αρχικές ταπεινώσεις της δικαστικής διαδικασίας (η απαγόρευση εξόδου του από τη χώρα, η επιδίκασή εναντίον του µιας υπέρογκης εγγύησης 400.000 ευρώ για να µην προφυλακισθεί) «έστρωσαν το χαλί» για την τελική φυλάκισή του, την αποφυλάκισήτου για ανήκεστη βλάβη της υγείας του (είχε κίρρωση του ήπατος), τον εγκλωβισµό του στα όρια της χώρας, αφού του είχε απαγορευθεί η έξοδος. Στο µεταξύ πέθανε κι ο πατέρας του, που του συµπαραστεκόταν.
Στα Εξάρχεια
Μια από τις τελευταίες δηµόσιες εµφανίσεις του Αιµίλιου Μεταξόπουλου ήταν τον περασµένο Φεβρουάριο στο ανήσυχο µπαρ «Dasein» των Εξαρχείων, όπου µίλησε σε µικρό ακροατήριο µε θέµα τον καταραµένο και έγκλειστο στη Βαστίλλη λιµπερτίνο µαρκήσιο Ντε Σαντ και την Ηθική του Κακού. Ενας ακροατής του εκείνη τη βραδιά τον θυµάται ρήτορα απ’ τα παλιά. Αλίµονο.
Είχαν µεσολαβήσει τόσο πολλά.Φίλοι του προτιµούν να τον θυµούνται το καλοκαίρι του 1996, πάντα περιστοιχιζόµενο από ωραία κορίτσια, να οργώνει τανησιά του Βορείου Αιγαίου, ακολουθώνταςτις παραστάσεις του Κέντρου Αρχαίου ∆ράµατος του Παντείου στιςοποίες έπαιρναν µέρος φοιτητές και φοιτήτριές του, να αγορεύει όλος αυτοπεποίθηση στα µπαρ της Λήµνουκαι της Σαµοθράκης.
Εκείνες τις ένδοξες εποχές θα πρέπει να σκεφτόταν κι εκείνος, τον τελευταίο καιρό, καθηλωµένος όπως ήταν απότην ασθένειά του στο νοσοκοµείο. Και δεν µπορεί, θα του πέρασε κάποια στιγµή απ’ το µυαλό ότιsic transit, gloria mundis...
Κι ο Αιµίλιος Μεταξόπουλος, αυτός ήταν ο οικοδεσπότης, ήταν µποέµ – ήθελε να είναι µέσα σ’ όλα και να περνά καλά. Στοµεταξύ, όµως, ήταν κι ένας από τους γρήγορα ανερχόµενους πανεπιστηµιακούς. Παρεµβατικός, µοντέρνος, κάποιες περιόδους διεκδίκησε και τον µεταµοντερνισµό. Φιλελεύθερος κι αριστερός ταυτόχρονα. Ο Αιµίλιος Μεταξόπουλος ήταν γιος ενός σπουδαίου δικηγόρου της Αθήνας. Η οικονοµική άνεση της οικογένειας τον προίκισε µε καλές σπουδές.
Είχε γεννηθεί το 1955 και σπούδασε πολιτικές επιστήµες, φιλοσοφία και φιλοσοφία των επιστηµών στη Φλωρεντία και, στη συνέχεια,στο Παρίσι, στο Πανεπιστήµιο της Σορβόννης. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, άρχισε αµέσως πανεπιστηµιακή καριέρα. ∆ίδαξεστο Πανεπιστήµιο Πειραιώς αλλά σύντοµαβρέθηκε στοΠάντειο, όπου είχε εντυπωσιακή ανέλιξη: διετέλεσεδύο φορές αντιπρύτανης και έγινε πρύτανης το 1995, στα 40 του.
Ο... γεφυροποιός
Στο µεταξύ, δηµοσίευε συνεχώς. Τα επιστηµονικά βιβλία του ήταν, συνήθως, ογκώδη, µε τίτλους δυσπρόσιτους, όχι µόνο στο πλατύ κοινό. Σύµβαση και αλήθεια: περιπέτειες της σύγχρονης επιστηµολογίας (1988), Λεβιάθαν: Η ύλη, µορφή και εξουσία µιας εκκλησιαστικής και λαϊκής πολιτικής κοινότητας (1989),Πολιτικός σκεπτικισµός:ο µύθος του θεµελίου (1991), Αυτοσυντήρηση, πόλεµος, πολιτική. Οψεις τουµετανεωτερικού κόσµου υπό το φως της θεωρίας της κοσµοκατασκευής (2005).
Στα πιο επικαιρικά του κείµενα,προσπαθούσε να συνδέσει τα ασύνδετα,όχι πάντα µε επιτυχία: από τον µεταµοντέρνο Μποντριγιάρώς τον Παναγιώτη Κονδύλη υπάρχουν νοηµατικά χάσµατα που δύσκολα γεφυρώνονται. Οµοια χάσµατα χωρίζουν τη Μαντόνα από τον µακαρίτη πια αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο ή τον πορτιέρη του κλαµπ µε τον τραπεζίτη.
Παρασυρόταν από τον οίστρο του
Αλλά ο Αιµίλιος Μεταξόπουλος παρασυρόταν συχνά από τον οίστρο του. Κι όταν έγραφε κι όταν µιλούσε, οι άσπονδοι φίλοιτου έλεγαν ότι υπέπιπτε στο αµάρτηµα του ναρκισσισµού. Αλλά όταν επέκρινε, π. χ., τα «χαρίεντα και γλυκανάλατα µαυσωλεία ιδεών και αισθηµάτων», γινόταν ακόµα πιο αγαπητός από τους φοιτητές του και απόκοµµάτι της «διανόησης - του - περίπου» που τον περιστοίχιζε. Κι έτσι, άρχισε να γίνεται απρόσεκτος.
Η ουσία είναι ότι στο Πάντειο πολλά συµβάντα έπληξαν το κύρος της σχολής. Μερικά από αυτά είχαν να κάνουν µε βίαια επεισόδια – καταστροφές υλικοτεχνικών υποδοµών από οµάδες που αυτοαποκαλούνταν αναρχικές µέχρι τον ξυλοδαρµότού επίσης µακαρίτη σήµερα Ονούφριου Φαρµακίδη, ο οποίος ως πρύτανης επιχείρησε να διερευνήσει οικονοµικά σκάνδαλα. Από όσα τροµερά είχαν καταγγελθεί, πάντως, το σοβαρότερο, που έφτασε στη ∆ικαιοσύνη ήταν το σκάνδαλο κατάχρησης 2,7 δισ. δραχµών (γύρω στα 8 εκατοµµύρια ευρώ). Κάποια από τα χρήµατα αυτά έγιναν πολυτελή είδη υγιεινής, κάποια άλλα οικοδοµικά υλικά, µέρος του ποσού ξοδεύτηκε για την αγορά µιας κόκκινης Φεράρι.
Ο Αιµίλιος Μεταξόπουλος βρέθηκεανάµεσα σε εκείνους πουπαραπέµφθηκαν και σε αυτούς που πρωτοδικώς καταδικάστηκαν. Ξαφνικά, από τη µια στιγµή στην άλλη, η αίγλη του καθηγητή εξανεµίστηκε.
Οι αρχικές ταπεινώσεις της δικαστικής διαδικασίας (η απαγόρευση εξόδου του από τη χώρα, η επιδίκασή εναντίον του µιας υπέρογκης εγγύησης 400.000 ευρώ για να µην προφυλακισθεί) «έστρωσαν το χαλί» για την τελική φυλάκισή του, την αποφυλάκισήτου για ανήκεστη βλάβη της υγείας του (είχε κίρρωση του ήπατος), τον εγκλωβισµό του στα όρια της χώρας, αφού του είχε απαγορευθεί η έξοδος. Στο µεταξύ πέθανε κι ο πατέρας του, που του συµπαραστεκόταν.
Στα Εξάρχεια
Μια από τις τελευταίες δηµόσιες εµφανίσεις του Αιµίλιου Μεταξόπουλου ήταν τον περασµένο Φεβρουάριο στο ανήσυχο µπαρ «Dasein» των Εξαρχείων, όπου µίλησε σε µικρό ακροατήριο µε θέµα τον καταραµένο και έγκλειστο στη Βαστίλλη λιµπερτίνο µαρκήσιο Ντε Σαντ και την Ηθική του Κακού. Ενας ακροατής του εκείνη τη βραδιά τον θυµάται ρήτορα απ’ τα παλιά. Αλίµονο.
Είχαν µεσολαβήσει τόσο πολλά.Φίλοι του προτιµούν να τον θυµούνται το καλοκαίρι του 1996, πάντα περιστοιχιζόµενο από ωραία κορίτσια, να οργώνει τανησιά του Βορείου Αιγαίου, ακολουθώνταςτις παραστάσεις του Κέντρου Αρχαίου ∆ράµατος του Παντείου στιςοποίες έπαιρναν µέρος φοιτητές και φοιτήτριές του, να αγορεύει όλος αυτοπεποίθηση στα µπαρ της Λήµνουκαι της Σαµοθράκης.
Εκείνες τις ένδοξες εποχές θα πρέπει να σκεφτόταν κι εκείνος, τον τελευταίο καιρό, καθηλωµένος όπως ήταν απότην ασθένειά του στο νοσοκοµείο. Και δεν µπορεί, θα του πέρασε κάποια στιγµή απ’ το µυαλό ότιsic transit, gloria mundis...
Η δικαστική περιπέτεια του Αιµ. Μεταξόπουλου
Σεπτέµβριος 2005 Με απευθείας κλήση παραπέµπονται στο Τριµελές Εφετείο Κακουργηµάτων Αθηνών 18 κατηγορούµενοι – µεταξύ τους και ο Αιµ. Μεταξόπουλος – για την υπόθεση υπεξαίρεσης από το Πάντειο ύψους 2,7 δισ. δραχµών Νοέµβριος 2005 Εναρξη της δίκης Ιούνιος 2007 Επειτα από αποδεικτική διαδικασία 19 µηνών, πέφτει η αυλαία για την υπόθεση στο Πάντειο Μάρτιος 2008 Υστερα από δύο αρνήσεις η ∆ικαιοσύνη αναστέλλει, κατά πλειοψηφία, την εκτέλεση της ποινής του Αιµ. Μεταξόπουλου και αντικαθιστά την κράτησή του µε όρους 19 Νοεµβρίου 2010 προσδιορίζεται δίκη σε δεύτερο βαθµό. Η εκδίκασή της αναβάλλεται για τις 21/2/2011 και έπειτα από σχετικό αίτηµα της υπεράσπισης αίρεται για τον Αιµ. Μεταξόπουλο ο όρος της απαγόρευσης εξόδου του από τη χώρα 20 Νοεµβρίου 2010
O Αιµ. Μεταξόπουλος απεβίωσε στο
Ιπποκράτειο όπου νοσηλευόταν σε κρίσιµη κατάσταση :
«τώρά δηλάδη είµαι ελεύθερος;» ρώτησε ο πρώην πρύτανης του Παντείου Αιµίλιος Μεταξόπουλος τον δικηγόρο του στην τελευταία συνάντηση που είχαν την περασµένη Παρασκευή στο νοσοκοµείο, αµέσως µετά την απόφαση του δικαστηρίου να άρει τον όρο της απαγόρευσης εξόδου του από τη χώρα για να ταξιδέψει στο Εσεν της Γερµανίας, προκειµένου να υποβληθεί σε προγραµµατισµένη µεταµόσχευση ήπατος.
Λίγες ώρες όµως αφότου ο 55χρονος πρώην πρύτανης πληροφορήθηκε την ευχάριστη είδηση, άφησε την τελευταία του πνοή στο Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο, όπου νοσηλευόταν εδώ και καιρό.
Ετσι, η απόφαση των δικαστών του Πενταµελούς Εφετείου Αθηνών για άρση της απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα του Αιµ. Μεταξόπουλου έµεινε µόνο στα χαρτιά. Και η θέση του στο εδώλιο, µετά την αναβολή της δίκης για τις 21 Φεβρουαρίου 2011, θα είναι κενή.
Αξίζει να σηµειωθεί ότι ο Αιµ. Μεταξόπουλος είχε καταδικαστεί πρωτοδίκως σε συνολική ποινή κάθειρξης 25 ετών για συµµετοχή του στην υπόθεση κακοδιαχείρισης του Παντείου, ύψους περίπου 2,7 δισ. δραχµών.
Μετά την καταδίκη του ο πρώην πρύτανης είχε οδηγηθεί στη φυλακή, παρά το γεγονός ότι από τότε αντιµετώπιζε σοβαρό πρόβληµα υγείας.
Μέχρι να βγει από τη φυλακή µε αναστολή εκτέλεσης της ποινής του χρειάστηκε να υποβάλει τρεις αιτήσεις.
Οι δύο πρώτες απορρίφθηκαν και η τρίτη, παρά την αντίθετη εισαγγελική πρόταση, έγινε δεκτή µε οριακή πλειοψηφία (3 έναντι 2) που αποφάσισε την αποφυλάκιση του κατηγορούµενου µε τους περιοριστικούς όρους της καταβολής εγγύησης 100.000 ευρώ, της υποχρεωτικής εµφάνισης στο αστυνοµικό τµήµα και της απαγόρευσης εξόδου του από τη χώρα.
«Η ζωή του Αιµίλιου Μεταξόπουλου κρέµεται από µία κλωστή. Απευθύνω έκκληση στο ανθρώπινο πρόσωπο της ∆ικαιοσύνης να µην ταυτιστεί η στερητική ποινή µε στέρηση της ζωής του», είχε πει από τότε, απευθυνόµενη στα µέλη του δικαστηρίου, η καθηγήτρια Ψυχολογίας του Παντείου Φωτεινή Τσαλίκογλου.
«τώρά δηλάδη είµαι ελεύθερος;» ρώτησε ο πρώην πρύτανης του Παντείου Αιµίλιος Μεταξόπουλος τον δικηγόρο του στην τελευταία συνάντηση που είχαν την περασµένη Παρασκευή στο νοσοκοµείο, αµέσως µετά την απόφαση του δικαστηρίου να άρει τον όρο της απαγόρευσης εξόδου του από τη χώρα για να ταξιδέψει στο Εσεν της Γερµανίας, προκειµένου να υποβληθεί σε προγραµµατισµένη µεταµόσχευση ήπατος.
Λίγες ώρες όµως αφότου ο 55χρονος πρώην πρύτανης πληροφορήθηκε την ευχάριστη είδηση, άφησε την τελευταία του πνοή στο Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο, όπου νοσηλευόταν εδώ και καιρό.
Ετσι, η απόφαση των δικαστών του Πενταµελούς Εφετείου Αθηνών για άρση της απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα του Αιµ. Μεταξόπουλου έµεινε µόνο στα χαρτιά. Και η θέση του στο εδώλιο, µετά την αναβολή της δίκης για τις 21 Φεβρουαρίου 2011, θα είναι κενή.
Αξίζει να σηµειωθεί ότι ο Αιµ. Μεταξόπουλος είχε καταδικαστεί πρωτοδίκως σε συνολική ποινή κάθειρξης 25 ετών για συµµετοχή του στην υπόθεση κακοδιαχείρισης του Παντείου, ύψους περίπου 2,7 δισ. δραχµών.
Μετά την καταδίκη του ο πρώην πρύτανης είχε οδηγηθεί στη φυλακή, παρά το γεγονός ότι από τότε αντιµετώπιζε σοβαρό πρόβληµα υγείας.
Μέχρι να βγει από τη φυλακή µε αναστολή εκτέλεσης της ποινής του χρειάστηκε να υποβάλει τρεις αιτήσεις.
Οι δύο πρώτες απορρίφθηκαν και η τρίτη, παρά την αντίθετη εισαγγελική πρόταση, έγινε δεκτή µε οριακή πλειοψηφία (3 έναντι 2) που αποφάσισε την αποφυλάκιση του κατηγορούµενου µε τους περιοριστικούς όρους της καταβολής εγγύησης 100.000 ευρώ, της υποχρεωτικής εµφάνισης στο αστυνοµικό τµήµα και της απαγόρευσης εξόδου του από τη χώρα.
«Η ζωή του Αιµίλιου Μεταξόπουλου κρέµεται από µία κλωστή. Απευθύνω έκκληση στο ανθρώπινο πρόσωπο της ∆ικαιοσύνης να µην ταυτιστεί η στερητική ποινή µε στέρηση της ζωής του», είχε πει από τότε, απευθυνόµενη στα µέλη του δικαστηρίου, η καθηγήτρια Ψυχολογίας του Παντείου Φωτεινή Τσαλίκογλου.
http://www.tanea.gr
