Παρασκευή 17 Ιουνίου 2011

Η κρίση γεννάει συγγραφείς

Τι ήταν αυτό που οδήγησε στη σημερινή κρίση; Υπάρχει ρεαλιστική διέξοδος;
Πώς αλλάζει η κοινωνική ζωή με τα νέα δεδομένα; Σε αυτά και δεκάδες ακόμη ερωτήματα που προκύπτουν από τη δίνη της κρίσης στην οποία βρίσκεται όχι μόνο η Ευρώπη αλλά και η παγκόσμια οικονομία, επιχειρούν να απαντήσουν μέσω των βιβλίων τους επιστήμονες από διαφορετικούς κλάδους και αφετηρίες. Εν μέσω κρίσης τα βιβλία για την κρίση γνωρίζουν τη δική τους άνθιση. 

1 Αλέν Τουρέν: «Μετά την κρίση: Από την κυριαρχία των αγορών στην αναγέννηση της κοινωνίας» (εκδόσεις Μεταίχμιο). Ενας από τους πατριάρχες της γαλλικής κοινωνιολογίας, ο Τουρέν, θεωρεί ύψιστη απειλή τη ρήξη που επέβαλαν οι χρηματοπιστωτικοί παράγοντες ανάμεσα στα συμφέροντά τους και σ' αυτά του γενικού πληθυσμού και θέτει το ερώτημα εάν η διαρκής λιτότητα και η αποδόμηση του κοινωνικού κράτους είναι συμβατή με τη διατήρηση της αστικής δημοκρατίας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ενός κινήματος πολιτών που θα σταθεί απέναντι στις επιθέσεις των αγορών.
2 Φ. Ασκενάζι, Τ. Κουτρό, Α. Ορλεάν, Α. Στερντινιάκ: «Μανιφέστο των ανήσυχων οικονομολόγων» (εκδόσεις Πόλις). Επικεφαλής περίπου 700 συναδέλφων τους οι τέσσερις συγγραφείς καλούν τους οικονομολόγους να αναλάβουν τις ευθύνες τους και αναλύουν τους δέκα κατά την άποψή τους κυρίαρχους μύθους για την κρίση και τα χρέη στην Ευρώπη, προτείνοντας ταυτόχρονα είκοσι δύο μέτρα «άμεσης ανάγκης» που θα μπορούσαν να μας βγάλουν από το αδιέξοδο. Θεωρούν πηγή της κρίσης το ότι η Ευρώπη επί τριάντα χρόνια οικοδομήθηκε σε τεχνοκρατική βάση, αποκλείοντας τους λαούς από τη χάραξη της οικονομικής πολιτικής.
3 Παναγιώτης Ρουμελιώτης: «Προς έναν πολυπολικό κόσμο» (εκδόσεις Λιβάνης). Ο πρώην υπουργός Οικονομίας και νυν εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ εκτιμά ότι η κρίση δεν έχει μόνο οικονομικό χαρακτήρα αλλά είναι συστημική. Στο πλαίσιο αυτό προτείνει «μια πολυμερή συνεργασία και τον αναπροσανατολισμό της ηγεμονικής-φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης για την αντιμετώπιση της κερδοσκοπίας, της φτώχειας και της οικολογικής υποβάθμισης».
4 Ναόμι Κλάιν: «Το δόγμα του σοκ» (εκδόσεις Λιβάνης). Η καναδή δημοσιογράφος και ακτιβίστρια αναλύει διεξοδικά τη «γενεαλογία» του «καπιταλισμού της καταστροφής» που οδήγησε στη σημερινή κατάσταση αμόκ των χρηματοπιστωτικών αγορών. Αμφισβητεί την άποψη ότι ο νεοφιλελευθερισμός επιβλήθηκε «αναίμακτα» και δείχνει ότι το ΔΝΤ (και όσοι βρίσκονται πίσω του) με τις παρεμβάσεις από τη Χιλή του 1973 μέχρι το σημερινό Ιράκ χρησιμοποίησαν αρκετές φορές τη βία και την τακτική των «σοκ» για να πειθαρχήσουν τις «άτακτες» χώρες. «Το ΔΝΤ σήμερα έχει σωθεί γιατί βρήκε μια νέα αγορά: την Ευρώπη» διαπιστώνει η Κλάιν.
5 «Ο χάρτης της κρίσης: το τέλος της αυταπάτης», συλλογικό- (εκδόσεις Τόπος). Με κοινή συνισταμένη τη διαπίστωση ότι το μνημόνιο όχι μόνο δεν αποτελεί μονόδρομο αλλά οδηγεί μαθηματικά σε αδιέξοδο, οι εννέα συγγραφείς αυτής της συλλογικής έκδοσης ιχνηλατούν πιθανές εναλλακτικές επιλογές για υπέρβαση της κρίσης. Μέσα από ένα πανόραμα απόψεων (κυρίως της αριστεράς) ο αναγνώστης μπορεί να σχηματίσει τη δική του άποψη (Λ. Βατικιώτης, Κ. Βεργόπουλος, Μ. Γκίβαλος, Μ. Ζέρβας, Γ. Κουζής, Κ. Λαπαβίτσας, Σ. Μαυρουδέας, Π. Παπακωνσταντίνου, Γ. Τόλιος).
6 Δ. Σπαρτιώτης, Γ. Στουρνάρας: «Τα θεμελιώδη αίτια της κατάρρευσης των τραπεζών και των χρηματοπιστωτικών αγορών» (εκδόσεις Γκούτενμπεργκ). Ξεκινώντας από την κατάρρευση της αγοράς ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ και την επέκτασή της στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και την πραγματική οικονομία, οι δύο συγγραφείς συνοψίζουν τα αίτια της κρίσης και τη συζήτηση που διεξάγεται για ένα «κανονιστικό πλαίσιο» ελέγχου των αγορών.
7 Μαρκ Ρος: «Η Τράπεζα - Πώς η Goldman Sachs κυβερνά τον κόσμο» (εκδόσεις Μεταίχμιο). Το βιβλίο αποτελεί μια συναρπαστική εξιστόρηση της πορείας του καπιταλισμού από την περίοδο της βιομηχανικής ανάπτυξης (η τράπεζα ιδρύθηκε το 1869) έως τη σημερινή εποχή της αχαλίνωτης κερδοσκοπίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος και του νέου κραχ. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στον τρόπο που η τράπεζα βοήθησε κράτη (όπως η Ελλάδα το 2001) να κρύψουν τα χρέη τους.
Ακόμη:
8 Μάικλ Λιούις: «Το μεγάλο σορτάρισμα» (εκδόσεις Παπαδόπουλος).
9 Σταύρος Τομπάζος: «Φυγόκεντροι καιροί- Η παγκόσμια οικονομική κρίση» (εκδόσεις Παπαζήση).
10 Ντέιβιντ Χάρβεϊ: «Νεοφιλελευθερισμός: Ιστορία και παρόν» (εκδόσεις Καστανιώτη).
11 Τάσος Παππάς: «Αμήχανη αριστερά και οικονομική κρίση» (εκδόσεις Πόλις). 


http://www.enet.gr