Τετάρτη 19 Ιανουαρίου 2011

Marvel: Μισός αιώνας κόμικς

Αν και πενηντάρηδες, τα καταφέρνουν µια χαρά. Ο Σπάιντερ-Mαν, ο Κάπτεν Αµέρικα και πολλές εκατοντάδες ακόµη ήρωες της Marvel Comics ζωντανεύουν στις σελίδες µιας έκδοσης για τα 50 χρόνια του αµερικανικού κολοσσού ...

Ο ανταγωνισµός των εξοπλισµών και ο φόβος ενός νέου, πιο φονικού και καταστροφικού παγκόσµιου πολέµου, αυτή τη φορά µε τη Σοβιετική Ενωση, επεσκίασαν την άνοδο του επιπέδου ζωής σε ολόκληρο τον δυτικό κόσµο στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Μέσα σε εκείνο το ψυχροπολεµικό κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο αναβίωσαν ορισµένοι παλιοί ήρωες των κόµικς που είχαν ακµάσει προπολεµικά, σε ορισµένες περιπτώσεις χρησιµοποιήθηκαν για την προπαγάνδα της Αµερικής στον πόλεµο εναντίον του Αξονα αλλά ύστερα παρήκµασαν και ξεχάστηκαν, προς όφελος είτε πιο κωµικών είτε πιο διδακτικών ιστοριών – Ντίσνεϊ, π.χ., ή Κλασικά Εικονογραφηµένα. Τη δεκαετία του 1950 είχε ήδη επανεµφανιστεί ο Φλας, υπερήρωας της εταιρείας DC. Αλλά η επόµενη δεκαετία ανήκε σε µιαν άλλη εταιρεία, τη Marvel, που και αυτήστηρίχθηκε σε έναν παλαιό ήρωα ο οποίος κατατρόπωνε τον Χίτλερ και τους πράκτορές του κάθε µήνα, τον Κάπτεν Αµέρικα.
O Κάπτεν Αµέρικα ήταν η γέφυρα µε το παρελθόν. Η Marvel όµως κοίταζε µπροστά. Γρήγορα, ο δαιµόνιος σεναριογράφος που την ίδρυσε, ο Σταν Λι (µε βασικό σχεδιαστή τον «Βασιλιά» Τζακ Κίρµπι, δεξιοτέχνη των σκηνών δράσης), δηµιούργησε την πρώτη υπερηρωική οµάδα, τους Τέσσερις Φανταστικούς, µε καθήκον να προσπαθούν να αναχαιτίσουν τους εξωγήινους (αλλά υποδορίως και τους Σοβιετικούς, που εκπροσωπούσαν για τους Αµερικανούς το δέος της πυρηνικής καταστροφής). Κι ύστερα, το 1962, αυτή τη φορά µε σχεδιαστή τον Στιβ Ντίτκο, επινοήθηκε ο υπερήρωας της διπλανής πόρτας: ο Σπάιντερ-Μαν, ένα κολεγιόπαιδο που ήθελε να σπουδάσει χηµεία και η ζωή του άλλαξε όταν τον τσίµπησε µια ραδιενεργός αράχνη.
Από τότε µέχρι σήµερα έχουν περάσει 50 χρόνια. Η Marvel όλο αυτό το διάστηµα βρέθηκε στην πρωτοπορία αλλάζοντας ριζικά το πεδίο των κόµικς. Το pulp, η δυσφηµισµένη «κουλτούρα του χυλού», η υποκουλτούρα, προήχθη στην εµπροσθοφυλακή του ποπ, κατέκτησε το σινεµά, έγινε αντικείµενο χιλιάδων πανεπιστηµιακών διατριβών. Τα φτηνά περιοδικά µε κόµικς των κλισέ απέκτησαν κατά περιόδους φήµη έργου τέχνης όταν ανέλαβαν τον σχεδιασµό τους πρόσωπα όπως ο Ρος Αντρου, οι Τζον Ροµίτα, πατήρ και υιός, ο Φρανκ Μίλερ, ο Τοντ Μακφάρλαν, ο Τζιµ Λι. Είναι παράξενο, αλλά τα κόµικς µε υπερήρωες εξέφρασαν µε µεγαλύτερη οξυδέρκεια τις κοινωνικές και αισθητικές αλλαγές σε σύγκριση µε πολύ πιο διαφηµισµένες τέχνες, π.χ., το σινεµά, το θέατρο ή τα εικαστικά.
Η «Εγκυκλοπαίδεια» της Marvel Comics, ανανεωµένη και επαυξηµένη και µε τις τελευταίες εξελίξεις στο σύµπαν της εταιρείας, παρακολουθεί τις εξελίξεις όλων αυτών των 50 χρόνων. Παρουσιάζονται οι πιο δηµοφιλείς από τους 1.200 χαρακτήρες που έχουν έως σήµερα δηµιουργηθεί και τα µεγαλύτερα γεγονότα των σειρών που στην πορεία επικοινωνούσαν µεταξύ τους, αλληλοεπηρεάζοντας η µία τη δράση της άλλης. Επειδή όµως είναι εγκυκλοπαίδεια µιας διάσηµης λαϊκής µυθολογίας, η ογκώδης αυτή έκδοση παρουσιάζει µε ακρίβεια τους χαρακτήρες και αγνοεί επιδεικτικά τους δηµιουργούς και τις αισθητικές.
Με άλλα λόγια, αφήνει πεδίον δόξης λαµπρό για τα πανεπιστήµια και τους κοµικσολόγους. 


thenetwar.com